Sự đa dạng trong thế giới trà

Mặc dù các loại trà chủ yếu được làm từ trà xanh nhưng qua quá trình và áp dụng phương pháp chế biến riêng đã cho ra đời những sản phẩm trà khác nhau, có thể kể đến là trà xanh, trà đắng, trà sen, trà ô long, trà hoa lài, trà shan tuyết… Mỗi loại trà sẽ có một hương vị đặc trưng mang đến cho người thưởng thức cảm nhận riêng.

Để đánh giá một loại trà ngon hay không không phải là chuyện dễ, một loại trà có thể ngon với người này nhưng lại có thể làm người khác cảm thấy chưa hài lòng. Hơn nữa, trà ngon cũng tùy thuộc vào cách pha chế, với một người có kinh nghiệm pha trà thì để có một ấm trà ngon cũng đơn giản hơn so với những người không biết cách pha trà.

Tuy nhiên, nếu dựa vào những tiêu chí đánh giá trà ngon qua cảm nhận chủ quan, cách pha chế của mỗi người thì rất khó để có thể đánh giá các loại trà. Theo các chuyên gia, khi lựa chọn một loại trà nào đó, bạn có thể căn cứ vào một vài tiêu chí đánh giá trà ngon cơ bản của các loại trà nói chung để đánh giá trà ngon hay không. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng lựa chọn trà ngon giữa vô vàn loại trà trên thị trường.

Các tiêu chí đánh giá trà ngon được đúc kết từ các nghệ nhân làm trà

1. Hình dáng trà khô – Thị giác

Tiêu chí đầu tiên khi đánh giá là chất lượng của cánh trà khô, thể hiện kỹ thuật chế biến:

– Cánh trà phải đồng đều về kích thước, hình dáng và màu sắc. Sự không đồng nhất thường chỉ ra quá trình hái hoặc chế biến không kỹ lưỡng.

– Màu sắc phải tươi sáng, đặc trưng cho loại trà:

• Trà xanh: Xanh tự nhiên, có thể hơi ánh xanh đen hoặc xanh lục bảo.
• Hồng Trà: Màu đen hoặc nâu đỏ sẫm, sáng bóng.
• Bạch Trà/Hồng Trà cao cấp: Thấy rõ các búp trà (tôm) hoặc lông tơ mịn, trắng bạc, đây là dấu hiệu của nguyên liệu cao cấp.

– Cánh trà phải săn chắc, xoắn chặt hoặc thẳng đều (tùy loại), không bị vụn nát, thể hiện sự khéo léo trong khâu vò.

– Trà chất lượng cao thường có cảm giác nặng tay, rắn chắc, cho thấy trà được vò kỹ lưỡng và độ ẩm đạt chuẩn.

2. Hương thơm – Khứu giác

Hương thơm được đánh giá ở ba giai đoạn: trà khô, trà ướt (sau khi tráng), và nước trà.

• Hương khô: Mùi phải tinh khiết, không lẫn mùi lạ (mùi khói, mùi ẩm mốc, mùi hóa chất).
• Hương tỉnh: Sau khi tráng trà bằng nước nóng, hương thơm phải được đánh thức và trở nên rõ ràng hơn, đặc trưng cho giống trà (ví dụ: hương hạt dẻ của Long Tỉnh, hương hoa lan của Ô Long).
• Hương nước trà: Hương thơm phải thanh khiết, bền bỉ và sâu lắng, không bị phân tán. Một chén trà ngon phải có hương thơm lan tỏa từ từ và lưu lại lâu sau khi uống.

3. Màu nước – Thị giác

Màu nước trà phải trong, sáng và phù hợp với loại trà:

– Độ Trong: Nước trà phải trong suốt, không vẩn đục hoặc có cặn, cho thấy quá trình chế biến và lọc sạch sẽ.

– Màu sắc:

• Trà xanh: Xanh lục bảo hoặc vàng xanh sáng.
• Hồng trà: Đỏ rực, đỏ hổ phách hoặc đỏ vàng sáng.
• Trà ô Long: Vàng óng hoặc hổ phách sáng, tùy mức độ lên men.

– Độ sáng: Nước trà phải có cảm giác sống động, lấp lánh dưới ánh sáng, không bị tối hoặc xỉn màu.

4. Vị trà – Vị giác

Đây là tiêu chí quan trọng nhất, đánh giá sự cân bằng và độ sâu của vị trà.

– Độ thuần khiết: Vị trà phải thuần khiết, không có vị chua, vị chát gắt hoặc vị lạ.

– Vị chát và ngọt:

• Vị chát phải êm dịu, không làm rát lưỡi.
• Vị ngọt phải tự nhiên, ngọt sâu, không phải vị ngọt của đường.

– Độ đậm: Trà ngon phải có cảm giác đầy đặn, dày dặn (không lỏng lẻo) khi ngậm trong khoang miệng.

– Cân bằng: Vị chát, vị ngọt, vị đắng (nếu có) phải hài hòa, không có yếu tố nào quá trội.

5. Hậu vị và cảm giác sau khi uống – Xúc giác và cảm giác

Tiêu chí này đánh giá chất lượng lâu dài của trà sau khi đã nuốt.

• Hậu vị: Vị ngọt tự nhiên phải quay trở lại (Hồi Cam) hoặc lưu lại (Trầm Hậu) rất lâu trong cổ họng và khoang miệng. Hậu vị càng kéo dài, trà càng được đánh giá cao.
• Sinh tân: Trà ngon phải kích thích tiết nước bọt sau khi uống, tạo cảm giác thanh mát, sảng khoái và “giải khát” thực sự.
• Độ chịu nước: Trà phải giữ được hương vị và màu nước tốt qua nhiều lần hãm (thường là 5-7 lần nước trở lên).

Trà Vương tổng hợp