Uống trà quá nóng và nhiều đường: Nguy cơ tiềm ẩn cho hệ tiêu hóa và gan
Uống trà quá nóng và nhiều đường: Nguy cơ tiềm ẩn cho hệ tiêu hóa và gan
Trong văn hóa Việt Nam, chén trà là biểu tượng của sự thư thái, kết nối. Nhưng thói quen thưởng trà “nóng hổi vừa thổi vừa uống” kèm theo quá nhiều đường lại đang âm thầm tạo nên những mối đe dọa nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là hệ tiêu hóa và lá gan. Đã đến lúc chúng ta cần nhìn nhận nghiêm túc về “combo” tưởng chừng vô hại này.
Bác sĩ Sethi, chuyên gia tiêu hóa được đào tạo tại Đại học Harvard (Mỹ), cảnh báo nhiều thói quen tưởng như vô hại khi uống trà có thể gây kích ứng dạ dày, rối loạn hấp thu, làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ, rối loạn giấc ngủ và thậm chí ung thư thực quản nếu kéo dài.
Trà nóng – Lưỡi dao sắc lạnh với thực quản
Khi nhiệt độ trà vượt ngưỡng an toàn (thường trên 65°C), mỗi ngụm trà nóng bỏng bạn nuốt vào không chỉ là sự kích thích vị giác mà còn là một “cuộc tấn công” trực tiếp vào niêm mạc thực quản – lớp màng mỏng manh bao phủ ống tiêu hóa.
Nhiệt độ cao gây bỏng rát, làm chết hoặc biến đổi tế bào niêm mạc. Dù cơ thể có khả năng tự phục hồi, nhưng sự tái diễn liên tục của tổn thương này sẽ khiến quá trình phục hồi không kịp, dẫn đến viêm mãn tính.
Nguy cơ đáng sợ nhất chính là khả năng tiến triển thành ung thư. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ rõ: thói quen uống đồ uống quá nóng kéo dài làm tăng đáng kể nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào vảy thực quản. Thực quản bị tổn thương liên tục sẽ dễ bị biến đổi gen, tạo điều kiện cho tế bào ung thư hình thành và phát triển. Đây không còn là giả thuyết mà là một cảnh báo được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra.
Uống trà khi đói, gây kích ứng niêm mạc và cảm trở hấp thụ chất
Theo bác sĩ, nhiều người có thói quen uống ngay một cốc trà vào buổi sáng khi chưa ăn gì. Điều này khiến axit trong dạ dày cùng các hợp chất như tannin và caffeine trong trà dễ dàng kích thích niêm mạc, gây cảm giác buồn nôn, cồn cào, khó chịu. Ở mức độ nặng hơn, dạ dày có thể phản ứng bằng cách tiết thêm axit, dẫn đến trào ngược và đau rát.
Trà cũng có tác dụng lợi tiểu nhẹ. Khi uống lúc chưa ăn, cơ thể dễ bị mất nước, khiến lượng dịch tiêu hóa giảm và ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng. Bác sĩ Sethi cho biết việc uống trà lúc đói làm giảm hấp thu sắt – đặc biệt nguy hiểm với người bị thiếu máu hoặc phụ nữ trong kỳ kinh nguyệt. Ông khuyến nghị nên ăn nhẹ trước hoặc trong khi uống trà để bảo vệ niêm mạc dạ dày và duy trì mức nước ổn định..
Lạm dụng đường và calo trong trà ngọt
Một trong những cảnh báo mạnh mẽ của bác sĩ Sethi liên quan đến lượng đường “ẩn” trong trà sữa và các loại trà ngọt. Theo ông, một cốc trà sữa hoặc trà đóng chai vị ngọt có thể chứa tới 30–40 g đường, tương đương 6–8 thìa cà phê. Nếu uống hàng ngày, cơ thể dễ tích tụ mỡ, tăng đường huyết và làm gan quá tải.
Đường dư thừa trong dài hạn làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ không do rượu, tình trạng đang ngày càng phổ biến ở người trẻ. Ngoài ra, lượng calo lớn trong trà sữa, kèm chất béo bão hòa từ kem béo hoặc sữa đặc, có thể góp phần gây thừa cân. Bác sĩ Sethi khuyên người tiêu dùng nên ưu tiên trà nguyên chất, hạn chế đường và lựa chọn đồ uống ít calo để tránh tạo áp lực cho gan.
Uống trà thải độc, giảm cân chứa nhuận tràng, gây rối loạn đường ruột
Thị trường hiện có nhiều sản phẩm được quảng cáo có khả năng thải độc hoặc giảm cân nhanh. Tuy nhiên, theo bác sĩ Sethi, nhiều loại trong số này chứa thành phần nhuận tràng. Nếu dùng thường xuyên hoặc vượt liều hướng dẫn, người uống có nguy cơ mất nước, rối loạn điện giải, thậm chí tổn thương niêm mạc ruột do kích thích quá mức.
Trà nhuận tràng không giúp giảm mỡ mà chỉ làm cơ thể mất nước tạm thời, khiến cân nặng giảm ảo. Bác sĩ cảnh báo việc lạm dụng có thể dẫn tới phụ thuộc thuốc, khiến nhu động ruột tự nhiên bị suy giảm. Ông khuyến cáo người dùng không tự ý sử dụng dạng trà này và nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia y tế để tránh hệ quả lâu dài.
Uống trà buổi tối, phá vỡ chu kỳ phục hồi của cơ thể
Trà, đặc biệt là trà xanh và trà đen, dù chứa ít caffeine hơn cà phê nhưng vẫn đủ để ảnh hưởng giấc ngủ nếu tiêu thụ vào buổi tối. Bác sĩ cảnh báo một số loại trà chai, gồm trà đen pha sữa và gia vị, thường có lượng caffeine cao hơn nhiều người nghĩ.
Caffeine lưu lại trong cơ thể nhiều giờ, làm khó ngủ hoặc gây ngủ chập chờn. Khi giấc ngủ bị gián đoạn, gan và đường ruột, vốn cần thời gian nghỉ ngơi để phục hồi bị ảnh hưởng. Về lâu dài, chất lượng giấc ngủ kém có thể tác động đến quá trình thải độc của gan và hoạt động tiêu hóa.
